Το αρχαίο θέατρο / The ancient theater
38.671797, 21.319573
Με το οδοιπορικό που ακολουθεί, ξεκινά μια τριλογία αρχαιολογικών χώρων στη «μαγική» Αιτωλοακαρνανία. Σας έχω περιγράψει σε προγενέστερα οδοιπορικά, ποτάμια, λίμνες φυσικές και τεχνητές, λιμνοθάλασσες, υδροβιότοπους, ορεινούς όγκους, ιστορικά μνημεία παλιά και νέα.
«Πάμε» με την αρχαία Στράτο λοιπόν, Ακαρνανία. Ο αρχαίος Έλληνας ιστορικός Θουκυδίδης την χαρακτηρίζει «πόλιν μεγίστη της Ακαρνανίας». Την πολιόρκησαν πολλοί. Σπαρτιάτες με τον Αγησίλαο, τον Ευρύλοχο και τον Κνήμο. Δεν την «πήραν» όμως! Ο Κάσσανδρος ο Μακεδόνας την κατέλαβε το 314π.Χ. και στη συνέχεια «έβαλε χέρι» στην Αιτωλία. Μετά κουμάντο έκαναν οι Ρωμαίοι. Για τους Βυζαντινούς δε βρήκα και πολλά να σας πω.
Θα ακολουθήσει η αρχαία Νέα Πλευρώνα και μετά η αρχαία Καλυδώνα. Για το αρχαίο Θέρμο και το νεόδμητο μουσείο του σας έχω μιλήσει εδώ:
https://www.geotzan.com/trichonida-lake.
Για την πόλη των Οινιάδων εδώ: https://www.geotzan.com/ancient-greek-and-roman-theaters-1
Έδρα μου ήταν η Προστοβά, στις απολήξεις του Κατελάνου. Μπαλκόνι στον γκριζογάλανο καθρέφτη της Τριχωνίδας. Με το γέρμα του ηλιάτορα, έφερνε στα πορτοκαλιά και τα μαβιά, μιας παλέτας μοναδικής, απ΄ αυτές που μόνο η φύση ξέρει να φτιάχνει.
Τριχωνίδα / Trichonida lake
Πήρα πληροφορίες από την ιστοσελίδα του υπουργείου πολιτισμού: ωράριο, επισκέψιμες μέρες, τιμή εισόδου, ιστορικά στοιχεία και ένα σωρό άλλα χρήσιμα. Λιακάδα, 14 του Απρίλη, μέρα Πέμπτη, μεσοβδόμαδα και για σκάρτα 40κm μου πήρε πάνω από ώρα. Πολύ κίνηση...και το λίτρο 2€ και κάτι. Έφθασα στην είσοδο του χώρου(38.672021, 21.319138) κατά τις 10π.μ. «Ξεπεζεύω», φτάνω στη καμπίνα του ταμείου, κοιτάω… τίποτα. Το θέατρο είναι αριστερά, χαμηλότερα από το επίπεδο της εισόδου και δεν πήρα χαμπάρι τις «ανοιξιάτικες εκδηλώσεις». Ακούω ήχους μεταλλικούς, ομιλίες ανθρώπων, κάτι σαν εξάτμιση...όπα λέω παράσταση έχουν οι άνθρωποι. Φτάνω στο φράχτη και κοιτάζω κάτω προς το κοίλο του θεάτρου. Ένα γερανοφόρο, ένας φορτωτής, μια χούφτα (όχι άνθρωποι), αυτή που ανοίγει χαντάκια, αλλά και μια χούφτα άνθρωποι, κι ένας (άνθρωπος) να τρέχει προς εμένα. Τι «παράσταση» να είναι αυτή, αναρωτήθηκα. Και γιατί αυτός έρχεται προς εμένα; Θα τους λείπει κανένας ηθοποιός σκέφτηκα. «Φορώ» ένα πλατύ χαμόγελο, και ετοιμάζομαι να πατήσω το κλείστρο της ΝΙΚΟΝ. «ΟΧΙ φωτογραφίες, ο χώρος είναι σε εργασίες βελτίωσης». Μάλιστα! Και εγώ που έλεγα, τι καλά που τα λέει ή ιστοσελίδα του υπουργείου! Και καλά εγώ…το γκρουπ που πισωγύρισε και έκανε ένα σωρό χιλιόμετρα μέχρι εδώ;
Αεροφωτογραφία αρχαίου θεάτρου και αγοράς / Aerial view of ancient theater and market
Ο κύριος Κώστας, ο φύλαξ, μου είπε ότι δεν μπορεί να κάνει κάτι και ότι έχω δίκιο για την έλλειψη ενημέρωσης από την πλευρά του ΥΠ.ΠΟ. Τέλος πάντων, ο άνθρωπος (ο κύριος Κώστας) μου υπέδειξε τι μπορούσα να φωτογραφίσω από τα υπόλοιπα αρχαιολογικά ευρήματα, κλειδωμένα και ξεκλείδωτα και με βοήθησε να βρω και το ναό του Στρατίου Διός. Διότι δύσκολα θα εύρισκα και το δρόμο άλλα και το μονοπάτι που σε οδηγεί στο ναό. Πινακίδες πουθενά!
Τοπογραφικό διάγραμμα της Στράτου κατά L. Heuzey / Topographic diagram by L. Heuzey
Λοιπόν, αρχαία Στράτος, πόλη των Ακαρνάνων. Δυτικά της κοίτης του Αχελώου, φυσικό σύνορο με τους Αιτωλούς. Σας μεταφέρω την περιγραφή της αρχαιολόγου κ. Ολυμπίας Βικάτου:
«Η Στράτος, κτισμένη σε τέσσερεις επιμήκεις λόφους, ανήκε γεωγραφικά στην Ακαρνανία, της οποίας υπήρξε και πρωτεύουσα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η μεγαλύτερη ακαρνανική πόλη, «φύσει και θέσει» οχυρή, υπήρξε φύλακας του κάτω ρου του Αχελώου. Τα επιβλητικά ερείπιά της μαρτυρούν τα φρουριακά χαρακτηριστικά μιας ισχυρής πόλης. Μάλιστα, ολόκληρη η περιοχή που γειτόνευε με την πόλη ονομαζόταν «Στρατική γη». Οι ανασκαφικές έρευνες στην περιοχή έφεραν στο φως την αγορά, το θέατρο, το ναό του Διός, δημόσια οικοδομήματα και μία νεκρόπολη, σε μία έκταση που καλύπτει περίπου 6.000 στρέμματα.
Η αρχαία πόλη περιβαλλόταν από οχύρωση, μήκους περίπου 4 χλμ. Η οχύρωση κτισμένη κατά το ψευδοϊσόδομο σύστημα χρονολογείται τον 5ο αι. π.Χ., ενώ κάποιες επισκευές σε αυτήν ενδέχεται να έγιναν τον 4ο αι. π.Χ. Το τείχος περιελάμβανε είκοσι δύο πύλες και πυλίδες και πενήντα πέντε ορθογώνιους πύργους, ενώ σε ορισμένα σημεία είχε γωνιώδεις προεξοχές. H κεντρική νότια πύλη οδηγούσε μέσω οδικής αρτηρίας στην αρχαία αγορά. Σημαντική ήταν και η παραποτάμια πύλη της πόλης με το οριζόντιο υπέρθυρό της.
Η ακρόπολη, με περίμετρο περίπου 300μ., βρισκόταν στο βορειότερο άκρο της οχύρωσης. Επίσης, για επιπλέον λόγους ασφαλείας, εσωτερικό διατείχισμα, μήκους περίπου 850μ., που κτίστηκε σε μεταγενέστερη φάση, χώριζε την πόλη σε δύο μέρη. Στα δυτικά αυτού βρισκόταν ο ναός του Διός και η αγορά, και στα ανατολικά το θέατρο της πόλης."
Εικόνες από την Αγορά / Images from the Market
38.671689, 21.318006
"Η αγορά, η κύρια χρήση της οποίας εντοπίζεται στους ελληνιστικούς χρόνους (τέλη 4ου - αρχές 3ου αι. π.Χ.), αποτελούσε το εμπορικό, πολιτικό και διοικητικό κέντρο της πόλης. Η πλατεία της περιβαλλόταν από στοές στα βόρεια, δυτικά και ανατολικά. Μία ακόμα στοά την χώριζε σε δύο πλατώματα, τα οποία επικοινωνούσαν μεταξύ τους με κλίμακες. Η είσοδος της αγοράς βρισκόταν στα νότια, ενώ η διάταξη των κατασκευών ακολουθούσε την κατεύθυνση Β-Ν. Στην πλατεία της αγοράς εντοπίστηκαν ημικυκλικό βάθρο ανδριάντων, αναθηματική εξέδρα και άλλα σημαντικά αναθήματα. Στο κέντρο της αγοράς υπήρχε βωμός για τις θυσίες ζώων και δίπλα σε αυτόν κρίκος για να δένονται προσωρινά τα ζώα. Στα ΝΔ της αγοράς και εφαπτόμενη σχεδόν στη δυτική στοά βρέθηκε ορθογώνια περίστυλη κρήνη. Τέλος, στη ΒΑ γωνία της ανατολικής στοάς βρισκόταν το βουλευτήριο της πόλης, ένα ορθογώνιο κτήριο, με εσωτερικούς κίονες για τη στήριξη της τετράρριχτης στέγης του και με καθίσματα στις τέσσερις πλευρές του."
Αεροφωτογραφία αρχαίου θεάτρου / Aerial view of ancient theater
"Το θέατρο της πόλης, αποτελεί το μεγαλύτερο σε χωρητικότητα της Ακαρνανίας. Υπολογίζεται ότι μπορούσε να φιλοξενήσει περίπου 6.000 θεατές. Σώζονται τουλάχιστον τριάντα τρεις σειρές εδωλίων και έντεκα κλίμακες που διαιρούσαν το κοίλο σε δώδεκα κερκίδες. Η ορχήστρά του είναι ένας πλήρης κύκλος που εφάπτεται σχεδόν στο προσκήνιο."
Αεροφωτογραφία ναού Στρατίου Διός / Aerial view of Zeus temple
Εικόνες από το ναό του Στρατίου Διός / photos from the temple of Zeus
Αρχαία Στράτος - Βωμός και βάσεις αναθημάτων / Altar and bases of votive offerings
Ναός του Διός / Temple of Zeus Αρχαίο μονοπάτι / Ancient path
"Σχετικά με το ιερό του Διός, αποτελούσε το πολιτικό και θρησκευτικό κέντρο όλων των Ακαρνάνων. Ο περίπτερος δωρικός ναός (6 x 11 κίονες), στην κορυφή ενός υψώματος στο δυτικό άκρο της οχύρωσης, προσέφερε απεριόριστη θέα, τόσο στο εσωτερικό της πόλης, όσο και στην πεδιάδα της «Στρατικής». Διαιρούνταν σε πρόναο, σηκό και οπισθόδομο και χρονολογείται στα τέλη του 4ου - αρχές 3ου αι. π.Χ. Στα νοτιοανατολικά του ναού βρίσκεται μεγάλος βωμός και βάσεις αναθημάτων."
Φωτογραφίες από την αρχαία περιτοίχιση / Photos from the ancient wall
Τμήμα εσωτερικής περιτοίχισης / Internal wall part
Τμήμα εσωτερικής περιτοίχισης / Internal wall part`
Τμήμα εσωτερικής περιτοίχισης / Internal wall part
Τμήμα Bόρειας περιτοίχισης / North wall section
1.
2.
3. 4.
5. (Φωτογραφίες 1,2,3,4,5) Τμήματα από την ΝΑ περιτοίχιση / photos from SE walls (38.669478, 21.324032)
Εσωτερική κεντρική πύλη και ο δρόμος προς την αρχαία αγορά
Internal main gate and the road to the ancient market
Εσωτερική κεντρική πύλη / Internal main gate (38.669536, 21.318188)
Εξωτερική ΝΑ πύλη / external SE gate
Εξωτερική ΝΑ πύλη / External SE gate (38.669478, 21.324032)
Το μεσημέρι στο "Πυθάρι" για νανογοβιό (αθερινάκι) πλάι στα πλατάνια της ακρολιμνιάς και το βράδυ στο "Μπαλκόνι της Τριχωνίδας" με το Δήμο, τη Δώρα, το μικρό Παναγιώτη και χυλοπίτες με κοκκινιστό...
Υ.Γ. Οι αεροφωτογραφίες είναι από το Google earth και το site του ΥΠ.ΠΟ. H φωτογραφία του θεάτρου είναι από τον ιστότοπο diazoma.gr
The aerial photos are from Google earth and the site of the Ministry of Culture. The photo of the theater is from the website diazoma.gr
Δημοσίευση / publication 29.04.2022