Βαλτεσινίκο
Valtesiniko
(37.706385, 22.096403)
Πρώτη φορά ήρθα σε επαφή με το Βαλτεσινίκο στα τέλη της δεκαετίας του ’70. Μετά
τη Βυτίνα, περνώντας τις πηγές του “Γκαμπέα”, όταν το “ΞΕΝΙΑ” άνθιζε, πηγαίναμε για καφέ.
Αν θέλαμε κοψίδια κάναμε λίγο νωρίτερα δεξιά και φτάναμε μέχρι τα Μαγούλιανα,
πάρα κει σπάνια. Κακοί χωματόδρομοι, Γορτυνία “ξεχασμένη” από τον πολιτισμό και τους
“καλομαθημένους”. Μα όταν έμαθα για μια σχολή ξυλογλυπτικής στο Βαλτεσινίκο, αν
θυμάμαι καλά το ’78, βρέθηκε η αφορμή για επίσκεψη. Ο Αχιλλέας, ένας “άγγελος επί
της γης”, ήταν υπεύθυνος για τα περάσματα του ξύλου. Λέω ήταν γιατί πολύ νωρίς
“πέταξε”, στα 35 του, για την εντροπία, σε κόσμους όπου ίσως να έχουν μεγαλύτερη αξία η
σεμνότητα και το ήθος. Μου βρίσκονται και δύο φωτογραφίες ασπρόμαυρες από
ξυλόγλυπτες κασέλες όταν τύπωνα στη Παυσανίου. Πάνε αυτά τώρα. Όλα ψηφιακά, ακόμα
και τα συναισθήματα!
Εδώ και χρόνια η σχολή ξυλογλυπτικής είναι διαλυμένη, εις τα εξ ων συνετέθη, από το 1984. Έχουμε όμως ξενώνες (οκτώ τον αριθμό απ’ ότι διαβάζω), άσφαλτο και jacuzzi . Φτιάχνουν και το παλιό σανατόριο, το κάνουν ξενοδοχείο, ένα “θηρίο”. Δε με πειράζουν οι ξενώνες, για το jacuzzi το
συζητάω. Άλλα με πειράζουν… Τέλος πάντων, έχει και βιβλιοθήκη ο τόπος.
Τελευταία φορά που βρέθηκα εδώ πάνω ήταν Ιούλης του 2013. Η Ντίνα, συναδέλφισσα από
τα χρόνια της “ποτοαπαγόρευσης” στο εργοστάσιο της Μεγαλόπολης, μας κάλεσε όσους
είχαμε ακόμα πάσο για μακάμια και πεσρέφ σ΄ ένα συμπόσιο ψυχής στο μπαλκόνι του
πατρικού της στο Βαλτεσινίκο. Στους “Αντίστικτους” κι αυτή και ευκαιρία για το Horizon
Levante να βρεθεί εδώ τώρα με εμπνευσμένο περαματάρη σε μισμαγιές και σεμάι .
Ξεκίνησα νωρίς στις 28 του Ιούνη και στις 9:00 π.μ. έπινα καφεδάκι μετά τη σήραγγα του
Αρτεμισίου, αγναντεύοντας το Τραχύ, τις απολήξεις του Μαινάλου και τη “Σκάλα” του
Παυσανία. Μου “πήρε” ένα μισάωρο το πέρασμα. Συνέχισα για Νεστάνη, δεξιά για Κάψια,
Καρδαρά, Λεβίδι, Βλαχέρνα και άφησα τη Βυτίνα συνεχίζοντας για τα Μαγούλιανα . Μπήκα
στη πλατεία του Βαλτεσινίκου (1118m) στις 10:45 π.μ. έχοντας στο χιλιομετρητή 222Km από
το κλεινόν άστυ. Δωμάτιο με “Θέα Βαλτεσινίκου” . Στα πόδια μου όλος ο οικισμός.
"Θέα Βαλτεσινίκου" Ξενώνας / "Thea Valtesinikou" guest house
Έπιασα το περπάτημα. Πέρασα από το σπίτι της Ντίνας, δεν ήταν εκεί, ήταν αργότερα
όμως...Πέτρα, παράδοση, πλατάνια ,ελάτια, ιστορία, εικοσιένα , εμφύλιος, ο Βαλτέτσιος, ο
Αλάριχος, ο Αρκάδιος, ο Ιμπραήμ, ο “Βασιλικός”, το “Valtesiniko Cafe” , o Λάμπης και ο
Γιώργος με τις γκουρμεδιές, η Γκόλφω όταν μακραίνουν οι ίσκιοι και η Ντίνα που είναι
γιαγιά πια. Δεν το λέω αρνητικά, εξ άλλου κι εγώ παππούς πεντάστερος είμαι.
Το μεσημέρι στο “Βασιλικό” με μανιτάρια και ζύθο. Το πιόμα κερασμένο από το Λάμπη, το
ξάδερφο και τη κυρία από τη Νέα Φώκαια. Να είναι καλά!
“1947-1948” Νικητές ή ηττημένοι / Winners or losers
Θα ρωτήσω το “Πέρδικα”
Το Δημοτικό Σχολείο Βαλτεσινίκο / Primary school Valtesiniko 1954
Ταβέρνα "Βασιλικός" / Tavern "Vasilikos"
Έγειρα μέχρι που κτύπησε το τηλέφωνο. Η Ντίνα! Ανέβηκα τη σκάλα με τις ορτανσίες,
πέρασα τη παλάμη μου από το κεφαλάκι του δίμηνου έγγονα και “γραμμή” για το
“πνεύμα των αγγέλλων”. Η δικιά μας μηχανή του χρόνου από το 1975 μέχρι το σήμερα.
Πόσα χρόνια είναι ; Άξιος αυτός που αντέχει!
Ξυλόγλυπτα - Σχολή ξυλογλυπτικής Βαλτεσινίκου
Woodcarving School of woodcarving Valtesiniko
Δεύτερη μέρα, 29 του Ιούνη.
Ένα λιτό πρωινό, νερό στο παγούρι, μια σοκολάτα, το σημειωματάριο, η καπελαδούρα και
πρώτη στο Tj. Πέρασα τα Μαγούλιανα και στο κεντρικό για Βυτίνα - Λαγκάδια έκανα
αριστερά. Στο ύψος της Βυτίνας έκανα δεξιά προς Αλωνίσταινα και Χιονοδρομικό Κέντρο
Μαινάλου. Στο 1,5Km μετά τη διασταύρωση πήρα την αριστερή κατεύθυνση προς
Χιονοδρομικό. Είμαι στα 1120m και ανεβαίνω. Έλατα, έλατα, έλατα… Ευλογημένο βουνό!
Στις 11:15 ήμουν στη διασταύρωση για τη δολίνη της Κεχρωτής. Η πινακίδα του
Δασαρχείου στα δεξιά μας είναι κατατοπιστική και ακριβής με τις αποστάσεις. Είμαστε στα
1500m από τη θάλασσα. Από εδώ αφήνουμε την άσφαλτο και μπαίνουμε σ΄ έναν ήπιο
χωματόδρομο, χωρίς “δύσκολα” περάσματα. Στα 1656m και στα δύο χιλιόμετρα από την
άσφαλτο στα δεξιά μας συναντάμε την “Αλογόβρυση”. Ούτε δάκρυ, “στέγνα” που λένε…
Την πρωτοείδα στη δεκαετία του ’70, να σε πνίγει το νερό! Με τι όχημα τότε; Το πρώτο μου
αυτοκίνητο, ένα SEAT 127 μεταχειρισμένο. Ο δρόμος σταματούσε εδώ, πριν τα ξέφωτα της
δολίνης. Ερχόμασταν για - πως το λέγανε στην αρχαία Ελλάδα; - πικ νικ. Άσφαλτος μόνο στα
όνειρά μας. Ο “δρόμος” σταματούσε στη βρύση και πίσω για Βυτίνα. Η εσωτερική
ασφάλτινη χάραξη που υπάρχει σήμερα από τη Βυτίνα μέχρι το χιονοδρομικό και
Καρδαρά δεν υπήρχε τότε... τέλος πάντων. Η διαδρομή συνεχίζει να είναι ανηφορική για
άλλο 1,5Km και περνώντας έναν αυχένα “σκάει” στα δεξιά μας το πρώτο ξέφωτο.
Διασταύρωση για Αλογόβρυση, Δολίνη Κεχρωτής και Τζελάτη
Junction for Alogovrisi, Dolini Kehrotis and Tzelati.
Είμαστε κοντά, μένουν περίπου 500m. Δεξιά μας η Πατερίτσα (1742m), μπροστά μας νότια η
Τζελάτη (1868m) και στα αριστερά μας η δολίνη της Κεχρωτής. “Γιατί εδώ όμως;” θα
ρωτήσετε. Πριν σας πω , ας αναφέρω μερικά χρήσιμα στοιχεία για την γεωγραφία του
τόπου. Η βάση της δολίνης έχει υψόμετρο 1613m και στο χείλος της 1646m. H έκταση της
είναι περίπου 280 στρέμματα από τα οποία τα 90 είναι δασωμένα και περικλείεται από
ράχες με υψόμετρο 1700-1800m. Λοιπόν, ΕΔΩ, σ΄ αυτή τη μεριά της Αρκαδίας από το 2010
λειτουργεί αυτόματος μετεωρολογικός σταθμός που ανήκει στο Εθνικό Αστεροσκοπείο
Αθηνών. Το ενδιαφέρον είναι οι ελάχιστες θερμοκρασίες που έχουν καταγραφεί στο σημείο
αυτό (εκτός από τον Αύγουστο του 2011 και τον Ιούλιο του 2017) που είναι κάτω από το
μηδέν. ΠΑΓΕΤΟΣ. Το ρεκόρ το έχει ο Ιανουάριος του 2011 με -35,3ο C. Το φαινόμενο αυτό
γενικά παρατηρείται σε τέτοιους γεωλογικούς σχηματισμούς με τον εγκλωβισμό αέριων
μαζών στην “αγκαλιά” των δολινών. Γι’ αυτό λοιπόν έφτασα εδώ αυτό το πρωινό του
Ιούλη. Η θερμοκρασία ωστόσο στις 11:30 π.μ., που σουλατσάριζα πάνω στο λουλουδιασμένο
και ελατοστεφανωμένο “ερωτικό” ανάγλυφο της Κεχρωτής, ήταν 19ο C.
Δολίνη Κεχρωτής (37.65868 22.22719)
Δολίνη Κεχρωτής Μαίναλο Αρκαδία / Dolini Kechrotis Menalo mountain Arcadia
Μετεωρολογικός Σταθμός Δολίνης Κεχρωτής / Dolinis Kehrotis Meteorological Station
Επιστρέφοντας έδωσα χρόνο στο καφενείο της πλατείας με τον πλάτανο, καθώς ήταν
συμβουλή της Ντίνας, να μη το ξεχάσω γιατί θα χάσω. Μαγούλιανα 1191m υψόμετρο.
Από τους ορεινότερους παραδοσιακούς οικισμούς της Πελοποννήσου. Πλατεία Φωτάκου,
πλάι στον Γιάννη το Πρόδρομο, το καφενείο , η κυρία από τη χώρα του Αράμ, η παγωμένη
Εζα, τα χαμπέρια στον Παναγιώτη και η Θεισόα να μου γνέφει από το αντέρεισμα της
Αχλαδιάς.
“Το adagio με μπερδεύει γλυκειά μου. Μα πώς μπορώ να σου χαλάσω το χατίρι.....
Μου λείπει ο άσπρος σου λαιμός και τα ροζ χείλη της καρδιάς σου....
Το adagio, της λύπης η έκφραση....
Μπορώ να δω τα χείλη σου για μια στιγμή;”
Μαγούλιανα / Magouliana 37.678235, 22.125108 (1191m)
Στη πλατεία / Ο πλάτανος / ο Άγιος Γιάννης - In the square / The plane tree
Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος 18ος αιώνας / Saint John the Baptist 18th century
Μαγούλιανα / Magouliana 37.678235, 22.125108 (1191m)
Στο Βαλτεσινίκο είχα ραντεβού με κοκοράκι, σπαγγέτι και μυζήθρα στο “Βασιλικό”. Λίγη
ξεκούραση στη “Θέα” γιατί το απόγευμα είχε Λάστα. Λάστα; Ναι, Λάστα. Ιδέα της
Ντίνας, εγκατάλειψη αλλά και “ζωή” από την πηγή, τη προερχόμενη από του ανθρώπου
τη θέληση.
Ταβέρνα "Βασιλικός" Βαλτεσινίκο / Tavern "Vasilikos" Valtesiniko
Λάστα / Lasta 37.705140, 22.142666 (1060m)
Λάστα. Κάτοικοι πόσοι; Ψυχή όμως! Καφενείο “ο Άγιος Γεώργιος”. Ανοικτά όλο το
χρόνο, 24ώρες, αυτοεξυπηρετούμενο, τα πάντα. Μπύρες, κρασάκι, αναψυκτικά, εστίες,
σκεύη, τραπεζοκαθίσματα, πάστρα, W.C. Ο Υψηλάντης με το Μεγαλέκο, ο Καραϊσκάκης
με το Θοδωρή, ο Μπότσαρης με το Μιαούλη, τα καρτούτσα κλείνουν το μάτι στο
Καππαδόκη καβαλάρη και ότι θέλετε στο κουμπαρά. Μπράβο ρε παιδιά από τη Λάστα
της Γορτυνίας. Η πλατεία της τα ίδια, μέχρι κουβαδάκι για τα αποτσίγαρα. Θέα στα
μυτίκια της Ζύριας, της Ντουρτουβάνας και του Σαϊτά.
Λάστα / Lasta 37.705140, 22.142666 (1060m)
Καφενείο "Άγιος Γεώργιος" αυτοεξυπηρετούμενο, ανοικτό 24 ώρες όλο το χρόνο. Λάστα
Cafe "St. George" self service, open 24 hours all year. Lasta
Ι.Ν. Αγίου Γεωργίου 1871-1876 Λάστα / Church of St. George 1871-1876 Lasta
Το Δημοτικό σχολείο - κλειστό σήμερα -1885 Λάστα / The Primary school - closed today - 1885 Lasta
Επιστρέψαμε στο Βαλτεσινίκο για “Δεκαράκι” και “Μάμμο” στο “Valtesiniko cafe”.
Η Γκόλφω σε συνθέσεις στις ξύλινες παραλληλόγραμμες επιφάνειες...είχε δίκιο η Θεισόα.
Τρίτη μέρα 30 του Ιούνη. Ευκαιρία για ένα πέρασμα από της Νεμέας τα μέρη. Την
άλλη φορά αυτά όμως.
Αφιερωμένο στη Ντίνα / Dedicated to Dina
Δημοσίευση / Publication : 14.07.2022