Μυκήνες / Mycenae

Τ ι να σας πω για τις Μυκήνες; Οι περισσότεροι θα έχετε πάει. Από τις σχολικές εκδρομές και όχι μόνο. Ωστόσο ποτέ δεν ξέρεις, όλο και κάτι καινούργιο θα βρεις. Η ανασκαφική έρευνα δεν σταματά. Αλλού βρίσκεις εγκατάλειψη, αλλού καμαρώνεις για την μαγεία της σκαπάνης.

Από τη τελευταία φορά που επισκέφτηκα το χώρο μπορεί να έχουν περάσει 12 με 13 χρόνια. Κάποια τα θυμόμουνα, άλλα σχεδόν καθόλου. Τέλος πάντων, η απόσταση είναι μικρή από το κλεινόν άστυ, ο δρόμος καλός (με το αζημίωτο) και αν βάλετε και τη αρχαία Μιδέα με τα δικά της κυκλώπεια τείχη μια χαρά βγαίνει αυθημερόν. Για τη Μιδέα θα τα πούμε σε άλλο αφιέρωμα.

Ξεκίνησα χάραμα, να προλάβω τα πούλμαν με τους έφηβους σχολικούς επισκέπτες. Ο χώρος ανοίγει στις 8:30π.μ. Στις 9 και κάτι πέρναγα την είσοδο σ΄ έναν από τους σπουδαιότερους αρχαιολογικούς χώρους που έχουμε στην Ελλάδα. Την ώρα που τελείωνα την επίσκεψη οι ορδές των μαθητών είχαν κάνει την εμφάνιση τους.

Το Μουσείο / Museum

Προσωπίδα "του Αγαμέμνονα"

Η νεκρική προσωπίδα ανδρικής μορφής, γνωστή ως προσωπίδα ''του Αγαμέμνονα'', είναι, ίσως, το διασημότερο από τα ευρήματα του Schliemann στους βασιλικούς τάφους των Μυκηνών. Έχει κατασκευασθεί από παχύ έλασμα που σφυρηλατήθηκε πιθανότατα σε ξύλινο πυρήνα, ενώ οι λεπτομέρειες προστέθηκαν σε δεύτερο στάδιο με αιχμηρό εργαλείο. Απεικονίζεται η επιβλητική μορφή ενός γενειοφόρου άνδρα με ωοειδές πρόσωπο, πλατύ μέτωπο, μακριά λεπτή μύτη και λεπτά χείλη, σφιχτά κλεισμένα.

Mask of 'Agamemnon'

This so-called mask of Agamemnon is the best known of Schliemann's finds from the royal tombs at Mycenae. A death-mask, it was made from a thick sheet of metal hammered against a wooden background, with the details chased on later with a sharp tool. It illustrates the dignified image of a man with an oblong face, wide forehead, long fine nose and tightly closed thin lips.

Υπουργείο Πολιτισμού http://odysseus.culture.gr/

Μας λέει ο Παυσανίας στα Κορινθιακά, αναφέροντας τον εξής στίχο του Ομήρου: "Η Τυρώ και η Αλκμήνη και η Μυκήνη με το όμορφο στεφάνι" . Η Μυκήνη αναφέρεται ως κόρη του Ινάχου και σύζυγος του Αρέστορα. Λένε λοιπόν, πως από αυτή δόθηκε το όνομα. Έχουμε μία ακόμα εκδοχή για την ονομασία των Μυκηνών. Όταν ο Περσέας έγινε βασιλιάς της Τίρυνθας και των Μυκηνών, από την άκρια της θήκης του ξίφους του που ονομαζόταν "Μύκης" πήρε το όνομα της η πόλη.

Ο Παυσανίας μας λέει ακόμα ότι βρήκε τις Μυκήνες κατεστραμμένες από τους Αργείους από ζηλοτυπία. "Οι Αργείοι έμειναν ήσυχοι τον καιρό των Μήδων , οι Μυκηναίοι έστειλαν στις Θερμοπύλες 80 άνδρες.... Αυτό ερέθισε τους Αργείους και έφερε την καταστροφή". Αναφέρει τα κυκλώπεια τείχη, τη πύλη των Λεόντων, τη Περσεία κρήνη, υπόγεια οικοδομήματα, τους θολωτούς τάφους του Ατρέα, του Αγαμέμνονα, της Κλυταιμνήστρας και του Αίγισθου. Δεν αναφέρει τίποτα για το ανάκτορο...

Ο θολωτός τάφος των Λεόντων / Lions tholos tomb

Βορειοδυτική περιτείχιση και η πύλη των Λεόντων
North West wall and the gate of the Lions

Η πύλη των Λεόντων εξωτερικά / The Lions Gate outside

Η πύλη των Λεόντων εσωτερικά / The Lions Gate inside

H σιταποθήκη / The granary

Tαφικός κύκλος Α / Grave circle A

Οικία αναβάθρας - οικία του αγγείου των πολεμιστών - μεγάλη αναβάθρα - ελληνιστικά δωμάτια - λατρευτικό κέντρο / Ramp house - house of the warriors vase - grate ramp - Hellenistic champers - cult center

Προς το Ανάκτορο / To the Palace

Πρόπυλο Ανακτόρου / Propylon of the Palace

Το Ανάκτορο / The Palace

Εργαστήριο καλλιτεχνών / artisan's carter Βορειανατολική επέκταση / Northeast extensions

Υπαίθρια Κινστέρνα / cistern

Βορειανατολική πυλίδα / Northeast small gate

Υπόγεια δεξαμενή / underground cistern

Βόρεια περιτείχιση / North wall

Βόρεια πύλη εξωτερικά και εσωτερικά
North gate exterior and interior

Βόρεια συνοικία / North quarter

Συνοικία του λαδέμπορα
The house of the oil merchant group

Διαβάζοντας για τους Ατρείδες , με γενάρχη τον Ατρέα, γιό του Πέλοπα και απογόνους τον Αγαμέμνονα και το Μενέλαο, καταλαβαίνει κανείς γιατί τόσοι τραγικοί μας ποιητές εμπνεύστηκαν από αυτά που συνέβησαν στον οίκο αυτό.

Λοιπόν, ο Ατρέας παντρεύεται τη Αερόπη, η Αερόπη συνάπτει ερωτικό δεσμό με τον Θυέστη, αδερφό του Ατρέα. Όταν ο Ατρέας μαθαίνει τα καμώματα της συζύγου του με τον αδελφό του, σκοτώνει τα παιδιά του Θυέστη, βράζει τις σάρκες τους και καλεί το Θυέστη σε δείπνο...Όταν ο Θυέστης καταλαβαίνει ότι τρώει τα παιδιά του, για να εκδικηθεί τον αδελφό του κάνει ένα παιδί με τη κόρη του την Πελοπία, τον Αίγισθο. Ο χρησμός έλεγε ότι το παιδί αυτό θα σκότωνα τον Ατρέα. Όπως και έγινε...

Πάμε στην επόμενη γενιά. Παιδιά του Ατρέα και της Αερόπης είναι ο Αγαμέμνονας και ο Μενέλαος. Ο Αγαμέμνονας παντρεύεται τη Κλυταιμνήστρα και κάνουν την Ιφιγένεια , την Χρυσόθεμη, την Ηλέκτρα και τον Ορέστη. Ο Μενέλαος παντρεύεται την Ελένη και κάνουν την Ερμιόνη και το Νικόστρατο.

Σας είναι γνωστά τα περί θυσίας της Ιφιγένειας, με τη συγκατάθεση του Αγαμέμνονα, γεγονός που δεν συγχώρησε ποτέ η Κλυταιμνήστρα που εν τω μεταξύ συνάπτει ερωτική σχέση με τον Αίγισθο. Με την επιστροφή του Αγαμέμνονα από την Τροία τον "τρώει το μαύρο σκοτάδι" από την Κλυταιμνήστρα και τον Αίγισθο. Ο Ορέστης φυγαδεύεται με τη βοήθεια της Ηλέκτρας στη Φωκίδα. Μετά από χρόνια επιστρέφει όμως και εκδικείται τη δολοφονία του πατέρα του σκοτώνοντας τη μητέρα του Κλυταιμνήστρα και τον εραστή της Αίγισθο. Ο Ορέστης παντρεύεται τη ξαδέρφη του Ερμιόνη (κόρη του Μενέλαου και τη Ελένης) και γίνεται βασιλιάς των Μυκηνών...αυτά!

Τις 4 του Δεκέμβρη του 1999 οι Μυκήνες μαζί με τη Τίρυνθα (θα πούμε και γι΄ αυτήν σε ξεχωριστό αφιέρωμα) εντάσσονται στον κατάλογο της UNΕSCO. O Μυκηναϊκός πολιτισμός κατά την περίοδο 1700 με 1100 π.Χ. ξεχωρίζει για μια σειρά στοιχεία, όπως τα ανάκτορά του, τη γραφή του, την αστική του οργάνωση και τα έργα τέχνης. Η προσωπίδα του Αγαμέμνονα ίσως είναι το αντιπροσωπευτικότερο έργο τέχνης της εποχής του.

Η επίδραση του πολιτισμού αυτού φτάνει από την Ιωλκό μέχρι τη Κνωσό και από την Πιτάνη και τη Τροία της Μικράς Ασίας μέχρι τη χώρα του Νέστωρα στη Πύλο.

Το θολωτό τάφο του Μινύου στον Ορχομενό της Βοιωτίας ο Παυσανίας τον συγκρίνει σε σπουδαιότητα με τις πυραμίδες της Αιγύπτου . Παυσανίου Ελλάδος Περιηγήσεις - Βοιωτικά σελ. 232, 240, 241 (εκδοτική Αθηνών) .

Για να μη σας κουράζω όμως άλλο και να σας αφήσω με το φωτογραφικό υλικό, ένα τελευταίο στοιχείο για την αρχιτεκτονική των θολωτών τάφων είναι ότι μαζί με το "Θησαυρό του Ατρέα" που στο ταφικό μνημείο υπάρχει πλευρικό δωμάτιο, δύο ακόμη τάφοι στον Ελλαδικό χώρο έχουν αυτή την ιδιαιτερότητα. Ο τάφος του Μινύου στον Ορχομενό και ο θολωτός τάφος Α των Αρχανών στη Κρήτη.