Kythera - Κύθηρα 8.2010
Ταξιδεύαμε όλη νύχτα για να είμαστε συνεπείς στο ραντεβού με το πλοίο στη Νεάπολη. Η ΠΟΡΦΥΡΟΥΣΑ σε μιάμιση ώρα έδεσε στο λιμάνι στο Διακόφτι.
Περάσαμε το αεροδρόμιο και μετά τα Αρωνιάδικα κάναμε αριστερά και τραβήξαμε κατά το Νότο. Ο τόπος είναι μέσα στο πράσινο, το οδικό δίκτυο εξαιρετικό (ας είναι καλά οι Άγγλοι) και στο Καψάλι αναζητήσαμε το κοινοτικό camping . Πριν τον οικισμό κάναμε αριστερά και φτάσαμε σε μια πευκόφυτη περιοχή όπου στεγάζεται το συμπαθητικό κατά τα άλλα camp αλλά με σοβαρές οργανωτικές ελλείψεις. Σημαντικότερη η απουσία ζεστού νερού. Τα υπόλοιπα μπορείς να τα προσπεράσεις. Ίσως το καλύτερο του ήταν ότι τα αυτοκίνητα παρέμεναν εκτός χώρου. Ένα μονοπάτι σε μερικά λεπτά σε οδηγούσε στην κεντρική παραλία στο Καψάλι που ήταν αρκετά προστατευμένη από τους αέρηδες που συνήθως ξετινάζουν το Τσιρίγο(Κύθηρα).
Καψάλι - Kapsali
Η Xώρα με το Ενετικό κάστρο του 1520 θα σας χαρίσει μοναδικά κάδρα. Περπατήστε τη λίγο πριν το γέρμα, που το πορτοκαλί παίρνει το πάνω χέρι. Η αρχιτεκτονική των Βενετσιάνων ανάμεσα στα στενά δρομάκια και στις καμάρες είναι παντού παρούσα . Αφήστε το αδιάκριτο βλέμμα σας να τρυπώσει στα φωτισμένα δωμάτια και αιχμαλωτίστε την κομψότητα του διάκοσμου.
Η Χώρα - Hora
Το κάστρο ψηλότερα θέλει το δικό του χρόνο επίσκεψης. Έχει σημαντικά κτίσματα να σας παρουσιάσει. Μα το σημαντικότερο ίσως είναι η θέα προς τη χώρα και σ΄όλο το νότιο πέρασμα του νησιού. Από κάτω του είναι και η Γερμανική βάση. Με ένα κακό χωματόδρομο που ξεκινά δυτικά της χώρας φτάνεις στα χαλάσματα των κτισμάτων. Απομεινάρια από τον Β' ΠΠ με ένα καταπληκτικό αγνάντι πάνω από τον Τράχυλα και απέναντι από τη Χύτρα.
Το κάστρο - castle
Η Γερμανική βάση - The German based
Ο Τράχυλας και η Χύτρα - The Trachylas and Chitra
Λέω να συνεχίσουμε την ξενάγηση αφήνοντας το κάστρο και τη χώρα στο νότο και να πάμε βορειότερα προς τα χαλάσματα της Παλαιόχωρας. Με κακό χωματόδρομο μετά τα Αρωνιάδικα φτάσαμε στη ρημαγμένη από το 1537 καστροπολιτεία και παλαιά πρωτεύουσα του νησιού. Η θέση των Κυθήρων ήταν και παραμένει σημαντική. Μινωίτες , Μυκηναίοι , Δωριείς πρώτης και δεύτερης γενιάς, Αθηναίοι, Ρωμαίοι Βυζαντινοί - που κατά τη δική τους περίοδο το νησί είναι έρμαιο των πειρατών - βολεύτηκαν εδώ. Τα πράγματα στρώνουν κατά την περίοδο κτήσης των Βενετών από το 1204 μέχρι και το 1797. Όμως το 1537 όπως γράφουμε παραπάνω ο Μπαρμπαρόσα φρόντισε να μη μείνει τίποτα όρθιο. Έσφαξε κάθετι ζωντανό και κατεδάφισε κάθετι υλικό. Από τότε σε αυτό το σημείο που βρισκόμαστε τίποτε δεν ξαναζωντανεύει. Λέγεται ότι το βράδυ αν περπατήσεις ανάμεσα στα χαλάσματα θα ακούσεις τα ουρλιαχτά των σφαγμένων. Εμείς περπατήσαμε καταμεσήμερο πάντως και ράγισε η ψυχή μας από τη θέα των κατεστραμμένων μνημείων. Μόνο η εκκλησία της Αγίας Βαρβάρας κατάφερε να γλυτώσει από την ισοπέδωση του Χαϊρεντήν.
Η Παλαιόχωρα (Κάστρο του Αγίου Δημητρίου)
Paleochora (Castle of St. Demetrius)
Η Αγγλική παρουσία (1800-1867) μετά από τους Βενετσιάνους νοικοκυρεύει το νησί. Αυτό το βλέπει κανείς τόσο στο οδικό δίκτυο όσο και στα γεφύρια, όπως αυτό στο Κατούνι που αλλάζαμε δρομολόγιο κάθε φορά για να το περνάμε συχνότερα. Γεφύρι 110m μήκος, 6m πλάτος, με 13 τόξα στήριξης και 12 ανακουφιστικές θυρίδες. Η κατασκευή του εν έτει 1826 θεωρείται μια από τις μεγαλύτερες γέφυρες που έκτισαν οι Άγγλοι στην Ευρώπη. Οι Τσιριγιώτες δεν έκρυβαν το θαυμασμό τους για το ρόλο του Άγγλου " κατακτητή".
Η γέφυρα στο Κατούνι - The bridge in Katouni
Ένα ακόμα ιστορικό και αρχιτεκτονικό κόσμημα των Κυθήρων είναι το Βενετσιάνικο φρούριο (1565) στην Κάτω Χώρα του Μυλοπόταμου. Εντυπωσιάζουν τα ανάγλυφα σύμβολα των Ενετών "(Serenìsima) Repùblica Vèneta" πάνω από την κεντρική πύλη με κυρίαρχο τον Λέοντα της Γαληνότατης Δημοκρατίας της Βενετίας. Πολλά από τα εσωτερικά κτίσματα του μεσαιωνικού οικισμού είναι σε πολύ καλή κατάσταση μαζί με ορισμένες εκκλησίες.
Το Βενετσιάνικο Φρούριο - The Venetian Fortress
Εκεί δίπλα λοιπόν, κάτι σε κάνει να αισθανθείς χαρούμενος - άλλοι θα πουν περήφανος - που υπάρχουν άνθρωποι (αλλά και χρήματα) με τέτοια άποψη και μεράκι για τον τόπο τους. Ένα σπίτι πραγματικό στολίδι, κολλημένο σ΄ ένα άλλο μισογκρεμισμένο, ένας συνδυασμός παρακμής και ανάπτυξης. "Χαζεύοντας" εξωτερικά το κτίσμα μας πρόσεξε η κυρία του σπιτιού και μας κάλεσε να "χαζέψουμε" και το εσωτερικό. Τα είχαν μπιστίξει από την Αθήνα και με την αρχιτεκτόνισσα κόρη της, βρήκαν το δικό τους παράδεισο. Θα μπορούσε να ήταν ένα λαογραφικό μουσείο. Όμως ήταν το σπίτι τους. Ας αφήσουμε το φακό να μας καθοδηγήσει σε μυστικά αιώνων και αισθητική που συναρπάζει.
Εδώ κοντά είναι και το ρέμα της φόνισσας με τον καταρράκτη. Κατηφορίστε το δρόμο που καταλήγει σ΄ αυτό το ειδυλλιακό σημείο. Είναι ένα από τα ομορφότερα μέρη του νησιού, μαζί με το ρέμα του Αμίρ Αλί βορειότερα στον οικισμό του Καραβά.
Το ρέμα της Φόνισσας - The stream of Fonissa
Το ρέμα του Αμιρ Αλι - The stream of Amir Ali
Ας κατευθυνθούμε τώρα δυτικά για το σπήλαιο της Αγίας Σοφίας. Είναι περίπου 60m πάνω από τη θάλασσα δίπλα από την ομώνυμη εκκλησία. Το αυτοκίνητο φτάνει σχεδόν στην είσοδο. Λίγο περπάτημα θέλει και σας περιμένει ένα πανέμορφο σπήλαιο με 200m μήκος με 2000τμ επιφάνεια. Οι φωτογραφίες πάσχουν γιατί απαγορεύεται το φλας. Μόνο στην πρώτη τα καταφέραμε γιατί δεν είχαμε δει την απαγορευτική πινακίδα. Μετά είναι "κουνιστές".
Το σπήλαιο της Αγίας Σοφίας - The cave of Agia Sophia
Πριν αρχίσουμε την "παραλιολογία" θα πάμε σε μια εσχατιά στο βόρειο άκρο του νησιού, στο ακρωτήρι Σπαθί να βρούμε το φάρο του Μουδαρίου. Κατασκευή των Άγγλων του 1857 με 25m ύψος. Θεωρείται από τους μεγαλύτερους φάρους στον Ελλαδικό χώρο. Ακριβώς απέναντι είναι τα Πελοποννησιακά παράλια και η Ελαφόνησος που τα χωρίζουν με το Σπαθί περίπου 4,5nm. Προσπερνώντας τον οικισμό της Πλατιάς Άμμου από την ανατολική πλευρά, μετά το μόλο αριστερά συνεχίζουμε σε έναν τσιμεντόδρομο με δυτική κατεύθυνση και σε 2,2 χιλιόμετρα φτάνουμε σε μια διασταύρωση με εικονοστάσι. Με χώμα πια κάνουμε δεξιά και σε 650m συναντάμε μια διχάλα. Αφήνουμε το αυτοκίνητο και συνεχίζουμε με τα πόδια στη δεξιά διακλάδωση (μη συνεχίσετε με το αυτοκίνητο γιατί θα μπλέξετε με την αναστροφή όπως εμείς). Βαριά μισή ώρα περπάτημα μέχρι το φάρο. Αν συνεχίσετε στην αριστερή διακλάδωση το αυτοκίνητο φτάνει μέχρι την παραλία του Αγίου Νικολάου μετά από 2Km.
Εδώ μπλέξαμε. Αναστροφή (;) και πίσω - Here we had trouble. Reversal (?) and back.
Coordinates:36.369063, 22.945793
Στο μονοπάτι για το φάρο - On the path to the lighthouse
Φάρος Μουδαρίου (1857)h. 25m. Ακρωτήρι Σπαθί
Moudariou lighthouse . Cape Spathi
Coordinates: 36.381099, 22.950067
Εγκαταστάσεις του φάρου. Αποθήκες, εστίες, τουαλέτες
Facilities of the lighthouse. Warehouses, cooking, toilets
Οι παραλίες του νησιού είναι πολλές, όμως εμάς μα έκατσε ένας Λεβάντες ξεγυρισμένος και τη βγάζαμε στο Καψάλι τις περισσότερες φορές. Εκεί δίπλα είναι και το Σπαραγκάριο. Πας με τα πόδια από το Καψάλι, κρατά ήλιο μέχρι το απόγευμα, αντίκρυ στη Χύτρα και το Κρητικό πέλαγος. Κοντά μας ήταν και ο Χαλκός, πολύ ωραία αλλά μαζεύει κόσμο παρά το χωματόδρομο. Η Φυρή Άμμος βόρεια και ανατολικά του Χαλκού δεν πλησιαζόταν με τίποτα από το κύμα. Εξαιρετικά είναι στο Κλαδί. Έχει μια σκάλα πέτρινη που σε κατεβάζει στη βοτσαλιά. Είναι πολύ ωραία αλλά ότι είναι ωραίο έχει κόσμο. Στο βορά είναι ο Αγιος Νικόλαος. Μόνοι σας. Είναι μακριά. Στα δυτικά είναι ο Λυμνιώνας, έχει ταβερνάκια και η άσφαλτος σε πάει μέχρι το κύμα. Το Διακόφτι προσφέρεται πριν την αναχώρηση. Θα έχετε χρόνο για ένα μπανάκι, πριν το μπάρκο για τη Νεάπολη.
Οι παραλίες - The Βeaches
Καψάλι - Kapsali
Σπαραγκάριο - Sparagario
Φυρή Άμμος - Firi Ammos
Άγιος Νικόλαος - Agios Nicolaos
Λυμνιώνας - Limnionas
Διακόφτι - Diakofti
Άφησα τελευταία τη Χύτρα. Έχει τα δικά της μυστικά να σας πει. Θα πάτε με σκάφος δικό σας η με ναύλο από το Καψάλι. Πάνω της φυτρώνει η Σεμπρεβίβα (Sempreviva). Λουλούδι αμάραντο. Θα το βρείτε σ΄ όλα τα σουβενιράδικα. Το μαζεύουν τον Ιούνη . Στη ράχη αυτού του βράχου γίνεται της "αλεπούς ο θάνατος". Το κέρδος είναι πάρα πολύ υψηλό. Μέχρι δημοπρασία γίνεται για την εποχιακή ενοικίαση της βραχονησίδας για τη συλλογή του φυτού. Έχει και τα κάτω της όμως. Μια υπέροχη σπηλιά που στο βάθος της παρατηρείται καταφύγιο φώκιας. Κολυμπήστε στα διάφανα νερά , θα σας μείνει αξέχαστο.................
Η Χύτρα - Hytra
Σεμπρεβίβα - Sempreviva
Τέλος λίγα λόγια σαν υστερόγραφο. Οι Τσιριγιώτες δεν είναι ακριβώς θαλασσινοί. Σου μοιάζουν περισσότερο αγρότες ή κτηνοτρόφοι. Αυτό το μαρτυρά η κουζίνα τους, τα σκαρφαλωμένα στα ενδότερα πανέμορφα χωριά τους , γενικά θα έλεγα η συμπεριφορά τους απέναντι στον τουρίστα - δεν εννοώ ότι είναι δύστροποι - αλλά ο τουρισμός δεν τους κάνει κλικ. Τα κοκκινιστά κοκοράκια , τα αρνάκια στη γάστρα , η κατσαρόλα και το μητάτο (κίτρινο τυρί) είναι το δέκα το καλό. Αφήσαμε πολλά πράγματα και δεν μπορέσαμε να τα "πάρουμε" μαζί μας. Ίσως μια άλλη φορά.
Δημοσίευση (publication) 19.6.2014