Χαράματα Τρίτης 10 του Ιούλη κουλουριασμένοι στα “αεροπορικά” καθίσματα του Ο/Γ Ταξιάρχης ακούσαμε τα μεγάφωνα να μας ειδοποιούν για την άφιξή μας στον Αη Στράτη. Την προηγούμενη στο Λαύριο, φτάνοντας περασμένο απόγευμα, μας κράτησαν στο ντόκο, δύο αυτοκίνητα όλα κι όλα, δηλαδή ένα κανονικό και ένας γάιδαρος, μέχρι να μπουν τ΄ άλλα για Λήμνο και Καβάλα. Άρα βγαίνουμε πρώτοι. Δρομολόγιο 8 με 9 ώρες.

     Εμείς με το ''σας και το σεις'' να βρούμε το κάθισμά μας. Ρε εδώ είναι Βαλκάνια, κάθεσαι όπου βρεις εκτός και αν έχεις καμπίνα μαζί με καμιά 100 euro επιπλέον. Το πλοίο είναι super όμως με κλιματισμό ρυθμισμένο λίγο πριν τα τινάξεις και το σαλόνι πιασμένο από τους πρώτους. Τι σου μένει; Το κασόνι στη κουβέρτα με τα σωσίβια, αλλά αυτά θέλουν και καμιά 20ριά χρόνια πίσω η ….τα αεροπορικά, όχι τα δικά σου βέβαια αλλά ότι έχει απομείνει από διπλοτριπλοπιασμένα κι αυτά, δίπλα σε καμιά πόρτα και σίγουρα έχοντας συντροφιά τις πατούσες του μπροστινού η του πισινού σου. Όμως ο προορισμός είναι ο Αη Στράτης. Τ΄ άλλα είναι μετά.

    Μαζέψαμε όσες πληροφορίες μπορέσαμε από βιβλία, από το internet και από φίλους. Εκείνο όμως που μας ωθούσε περισσότερο απ΄ όλα ήταν η ιστορική μνήμη για τους εκτοπισμένους. Όταν ο καταπέλτης άρχισε να χαμηλώνει μπροστά μας είχαμε το μοναδικό αυτοκίνητο που μπήκε μαζί μας από το Λαύριο και τρείς ακόμη ανθρώπους. Δύο σ΄ ένα “παπί”, ο άλλος οδηγός και δύο εμείς, σύνολο πέντε. Δεύτερο δεκαήμερο του Ιούλη πέντε άνθρωποι. Βγήκαν και κάτι κιβώτια, έμειναν εκεί μέχρι να έρθει η δική τους ώρα. Είχε δεν είχε λιμενικό, δεν κατάλαβα. Φοράνε και κάτι μπλε σκούρες στολές, δεν θα τον είδα στο σκοτάδι. Μην ρωτάτε αν μπήκε επιβάτης. Το tj ρόλαρε στην άδεια προβλήτα. Τα φώτα θαμπά από την υγρασία, ο Ταξιάρχης πήρε φουριόζικα ρότα για τη Λήμνο, ψυχή ζώσα. Που πάμε ορέ; Τηλέφωνο στη κ. Μπαλάσκα. Μας έβλεπε από το παράθυρο του παλιού αρχοντικού και σημερινού ξενώνα “ο Αης Στράτης”. Ξενυχτάω, μ΄αρέσει. Μας είχε ενημερώσει. Θα σας περιμένω. Και μας περίμενε. Πάρτε την ανηφόρα αριστερά από την γέφυρα. Περάστε το μουσείο της δημοκρατίας και μετά από την αριστερή στροφή μπείτε στο parking του ξενώνα.

    Η είσοδος του “ Αη Στράτη” φωτισμένη με μια μικρή λάμπα πνιγμένη στα αναρριχώμενα και καταμεσής της πόρτας η πληθωρική κ. Μπαλάσκα. Θαρρώ δεν πέρασαν περισσότερα από μερικά δευτερόλεπτα και το Τζούλια αντικατέστησε τα κεριά και τα λιβάνια. Διαβήκαμε το μεγάλο κεντρικό διάδρομο του παλιού αρχοντικού ρίχνοντας κλεφτές ματιές στα δωμάτια που υπήρχαν δεξιά και αριστερά με τις πόρτες ορθάνοικτες. Κάτι αλλιώτικο, παράξενο ”σαν τοπίο του βυθού” , παρακολουθούσε τις σκιές μας που φουριόζες ανηφόρισαν τα σκαλιά για τον πάνω όροφο. Στο 3, τα κλειδιά είναι στην πόρτα. Τα λέμε. Ακουμπήσαμε τα πράγματα και ανοίξαμε την μπαλκονόπορτα. Δεν είχε ακόμη ξημερώσει. Είμαστε αρκετά ψηλά. Η υγρασία έκανε το βλέμμα θολό, που αγκαλιά με τη ζέστη το μείγμα έδινε τις δικές του διαστάσεις. Τώρα τι κάνεις μέχρι να σκάσει ο ηλιάτορας; Κάθεσαι στη βεράντα και περιμένεις να δεις τι θα φανερωθεί η ξαπλώνεις στα λευκά σεντόνια να πάρεις ανάσες από το “ υπέροχο” ταξίδι του Ταξιάρχη; Και τα δύο. Ο προσανατολισμός δυτικός , άρα μας ανήκουν τα ηλιοβασιλέματα. Όταν πια οι ίσκιοι μίκρυναν, αποφασίσαμε να ανιχνεύσουμε τις πρώτες πτυχές αυτής της Αιγαιοπελαγίτικης εσχατιάς.

    Λοιπόν, είμαστε στην αριστερή πλευρά του οικισμού πάνω στη στράτα για το ελικοδρόμιο και το νεκροταφείο. Έχουμε θέα ολόκληρη την κοιλάδα που είναι ο οικοδομικός ιστός μέχρι τη θάλασσα και το λιμάνι. Σωστό παρατηρητήριο. Σε αιχμαλώτιζε το αγνάντι. Περάσαμε ατέλειωτες ώρες καταγραφής του μπλε στα καμώματα του με το ασημί και το πορτοκαλί. Δεν σας είπαμε και το άλλο. Μια ψαρούκλα ζωγραφισμένη πάνω από το προσκέφαλο. Με κάτι χρώματα ρε παιδί μου. Coris Julius το λένε. Αναρωτηθήκαμε αν και τα άλλα δωμάτια έχουν ψάρακλες. Δεν ξέραμε όμως αν υπάρχουν κι άλλοι ένοικοι και κάναμε το κουνέλι. Όταν διαπιστώσαμε τη μοναδικότητα μας μπήκαμε στα δωμάτια και πήραν φωτιά τα κλείστρα. Να και Zeus Faber να και Scomper Colias. Σαν ενυδρεία έμοιαζαν τα δωμάτια. Λέτε να γίνουμε και μεις ψάρια;

    Πάμε για μπάνιο γρήγορα μη μας πιάσουν τα μάγια. Κατηφορίσαμε από την πάνω ρούγα στα δρομάκια του οικισμού που απλώνεται δεξιά και αριστερά από το ρέμα του Αη Στράτη. Με το σεισμό του ΄68 άλλαξαν όλα. Ο παραδοσιακός οικισμός σκόρπισε παίρνοντας μαζί του 22 ψυχές. Η ‘’εθνοσωτήριος’’ επανάσταση του ΄67 για να στεγάσει τον κόσμο κατασκεύασε κάτι κουτιά που το καλοκαίρι βάζεις τα γεμιστά στο τραπέζι και όταν γυρνάς από τη θάλασσα είναι έτοιμα και το χειμώνα δεν θέλεις ψυγείο από τη δροσιά που σου προσφέρουν. Σαν τα άσπρα σπίτια στη Βοιωτία προς το χειρότερο. Τα παραδοσιακά σπίτια, όσα απέμειναν, μαρτυρούν την ομορφιά του παρελθόντος. Δίπατα με σαχνίσια όπως στη δυτική Μακεδονία. Όλα με αγνάντι στη θάλασσα, φτιαγμένα με τη σοφία και το μέτρο του περασμένου αιώνα. Τώρα, σπιρτόκουτα, “τακτοποιημένα” εκεί που άλλοτε ήταν τα μποστάνια τους και τα περιβόλια. Μα δε το βάζουν κάτω. Θα δεις την αγωνία των ανθρώπων να βελτιώσουν αυτή την εικόνα. Αυλές με λουλούδια, οπωροφόρα, ακόμα και μικρά περιβόλια κρατά στο πλάι του κάθε “κουτί”. Κάποιοι τα κάνανε δίπατα, με αισθητική αιγαιοπελαγίτικη, ίδιες κούκλες. Άλλα τα τρώει η υγρασία και καταρρέουν από την εγκατάλειψη . Εξάλλου πολύς κόσμος έφυγε μετά την καταστροφή του ΄68. Ο άλλοτε αυτάρκης Αη Στράτης , μόνο πετρέλαιο και λάδι φέρνανε τα πλοία, άρχισε να χάνει ότι παρήγαγε. Ακόμη και αυτή η εξαιρετική ποικιλία βελανιδιών, που τροφοδοτούσε τα βυρσοδεψεία της Λέσβου, σήμερα συρρικνώνεται κάτω από την κυριαρχία των χημικών. Μας είπαν ότι βγάζανε το ωραιότερο κόκκινο χρώμα τα βελανίδια τους. Ναι, αλλά για μπάνιο είπαμε να πάμε. Έχουμε χρόνο να πούμε για το “αγροτικό ζήτημα”.

     Μπροστά στον οικισμό απλώνεται το Αρκάρι η “Σαχάρα”. Κατά τη γνώμη μας μια από τις καλύτερες παραλίες του νησιού. Πεντακάθαρη χωρίς ξαπλώστρες και ταρατατζούμ. Με σταθερές καλόγουστες ψάθινες ομπρέλες , τοποθετημένες από το δήμο. Απόλυτα προστατευμένη από τα καμώματα του Μαΐστρου και του Γαρμπή. Α και δυο ντουζιέρες με καμπίνες για να αλλάξετε. Αν σας αρέσουν δε τα αχινούδια και οι πεταλίδες στην άκρια αριστερά στα βράχια του πέτρινου βραχίονα θα βρείτε ένα σορό. Για τους πιο τολμηρούς έξω από τον βραχίονα μετά από το υπερσύγχρονο εργοστάσιο της ΔΕΗ κοντά στη γαιδουροσπηλιά θα φανείτε ακόμα πιο τυχεροί με τα αλιεύματά σας. Το μόνο αρνητικό είναι η ολιγοκοσμία. Ειδικά τις πρώτες μέρες, μέσα Ιούλη ήμασταν εμείς και η κ.Ζωή με τον εγγονό της τον Μενέλαο. Αλλά και την τελευταία μέρα που φεύγαμε, μερικούς ακόμα έγγονες γνωρίσαμε με τις γιαγιάδες. Εντάξει άμα έπαιζε και λίγο το μάτι σου ξεχώριζες και μερικούς σφιχτοδεμένους γλουτούς. Πασαρέλα όμως δεν υπήρχε, ούτε μπαράκια πάνω στην άμμο. Ομορφιά, μέτρο, ανελέητος ήλιος, μπροστά σου το Αιγαίο, τι άλλο θέλεις;