Ατμοηλεκτρικός Σταθμός Αγίου
Γεωργίου (Κερατσίνι)
Η μάχη της Ηλεκτρικής 13.10.1944
Agios Georgios Steam Power Station (Keratsini)
The battle of Electricity 13.10.1944
Ατμοηλεκτρικός σταθμός Αγίου Γεωργίου / Η τσιμινιέρα (150m) και οι λέβητες σήμερα
Agios Georgios Steam Power Station / The chimney (150m) and the boilers today
Στροβιλοστάσιο 8ης και 9ης Μονάδας σήμερα / 8th and 9th Unit Turbine Station today
Στρόβιλος και γεννήτρια 8ης Μονάδας σήμερα / Turbine and generator of 8th Unit today
Στρόβιλος και γεννήτρια 9ης Μοναδας σήμερα/ Turbine and generator of the 9th Unit today
Στρόβιλος 9ης Μοναδας σήμερα / 9th Unit Turbine today
Βοηθητικά μηχανήματα 8ης και 9ης Μονάδας σήμερα / Auxiliary machines of 8th and 9th Unit today
Λογότυπα γεννήτριας και στροβίλου 8ης Μοναδας / 8th Unit generator and turbine logos
Λογότυπα γεννήτριας και διεγέρτριας 9ης Μονάδας / 9th Unit generator and exciter logos
Το παραπάνω φωτογραφικό υλικό είναι συγχρονο (13.10.2021)
The above photographic material is modern
Με τον Πειραιά και τις συνοικίες του έμελλε να έχω μια σχέση που κράτησε δεκαετίες. Από τα χρόνια της σχολής το 1968 μέχρι το 1971, μετά για 32 μήνες στα ναρκαλιευτικά του Πολεμικού Ναυτικού και ξανά από το 1984 μέχρι τα μέσα του 2003 στον Ατμοηλεκτρικό Σταθμό, στο Κερατσίνι. Εκτός λοιπόν από τη «θαλάσσια υπηρεσία», η εκπαίδευση στα ηπάρια, στους υπέρθερμους και στα καμώματα των λεβήτων και των στροβίλων, μαζί με τα τελευταία 20 χρόνια πριν την «απόσυρση», είναι ένα μεγάλο κομμάτι μιας 34 χρονης πορείας. Τα σεπόρτια, οι ιμάντες μεταφοράς, η μπουγέλα, τα τούμπα του υπέρθερμου, τα ξενύχτια στα ρέλια των 9m και η «Μάχη της Ηλεκτρικής».
Αυτή η μάχη που με στοιχειώνει!
Άλλοι έδωσαν τη ζωή τους για τη σωτηρία αυτής της βιομηχανικής μονάδας και σήμερα τι; Ξεπούλημα!
Στο θάλαμο ελέγχου 3.2003 / In the control room 3.2003
Συντήρηση του στροβίλου 9ης Μοναδας / Maintenance of the 9th Unit turbine 3.2003
Ας γράψω δύο λόγια για την ιστορία αυτού εδώ του εργοστασίου.
"Το 1927 κατασκευάζεται από την Αγγλική εταιρεία «Power & Traction» ο ατμοηλεκτρικός σταθμός Αγίου Γεωργίου στο Κερατσίνι. Αν δει κάποιος τις φωτογραφίες εκείνης της εποχής, ο περιβάλλων χώρος του εργοστασίου είναι ένα πετρώδες, άγονο τοπίο πλάι στη θάλασσα του Σαρωνικού. Μαζί με το άλλο εργοστάσιο του Νέου Φαλήρου, προγενέστερο (1906) αλλά μικρότερης ισχύος αποτελούν τη βασική και μοναδική πηγή ηλεκτρικής ενέργειας για την ηλεκτροδότηση της πρωτεύουσας της χώρας, της Αθήνας.
Άρα, μια στρατηγικής σημασίας παραγωγική μονάδα, αν σκεφτεί κανείς ότι την εποχή εκείνη (αλλά και μέχρι το 1953) οι διάσπαρτοι ανά την χώρα ηλεκτρικοί σταθμοί παραγωγής δεν ήταν συνδεδεμένοι με την πρωτεύουσα.
Την «τράπουλα», μέχρι το 1941, την «μοιράζουν» οι Άγγλοι. Το εργοστάσιο λειτουργεί με Έλληνες εργαζόμενους, αλλά τον έλεγχο και την εκμετάλλευση την έχει η Αγγλική εταιρία («Power & Traction»).
Η τότε ονομασία της εταιρείας ήταν Η.Ε.Α.Π. (Ηλεκτρική Εταιρεία Αθηνών Πειραιώς). Ακόμα και τα ωράρια σίτισης ακολουθούν την Αγγλική παράδοση.
Στη συνέχεια έχουμε την εισβολή της Ναζιστικής Γερμανίας στην πατρίδα μας. Το εργοστάσιο ελέγχεται από τον κατακτητή μέχρι τον Οκτώβρη του 1944, όταν αποχώρησαν οι Γερμανοί από τη Ελλάδα.
Η ιστορία μάς έχει δείξει ότι, όταν ο κατακτητής «χάνει» το παιχνίδι παρουσιάζει και το χειρότερο πρόσωπό του: «πως θα τιμωρήσουμε για άλλη μια φορά αυτή τη πολύπαθη χώρα; Θα φροντίσουμε να καταστρέψουμε τις βασικές της υποδομές όπως είναι το εργοστάσιο που ηλεκτροδοτεί την πρωτεύουσά της».
Στις 13 Οκτώβρη του 1944 οι Γερμανοί ανατινάζουν τις εγκαταστάσεις της Shell στο Πέραμα και στη συνέχεια κατευθύνονται προς τον όρμο του Αγίου Γεωργίου στο Κερατσίνι, όπου βρίσκεται η «Ηλεκτρική». Το εργοστάσιο είναι δυναμιτισμένο, απλά πρέπει να πατηθεί ο πυροκροτητής.
Οι δυνάμεις της αντίστασης όμως είναι εκεί!
Εργαζόμενοι, δυνάμεις του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ και της αστυνομίας μάχονται επί ώρες. Οι Γερμανοί χάνουν και η ηλεκτροδότηση της Αθήνας εξασφαλίζεται.
Ο φόρος όμως γι’ αυτήν την «εξασφάλιση» είναι βαρύς!
Έντεκα παλληκάρια είναι νεκρά.
Αντώνης Καλαποθάκος (γραμματέας της εργοστασιακής οργάνωσης του ΕΑΜ) , Νίκος Γεωργιάδης (εργάτης της Ηλεκτρικής), Δημήτρης Μαργαρώνης, Ιωάννης Ηλιόπουλος, Παναγιώτης Κοσμίδης, Γρηγόρης Μεγγίσογλου, Συρίγος Παπάζογλου, Γιώργος Γκιόρδας, Ανδρέας Κουνούπας, Παναγιώτης Μαυρομμάτης, Ακρίτας Τοροσιάδης.
Στο χώρο του εργοστασίου στήνεται μνημείο για τους ηρωικούς νεκρούς (Εικαστικός Χρήστος Καπράλος)
Από εκείνη τη περίοδο μέχρι σήμερα το εργοστάσιο αλλάζει συνεχώς.
Οι παλιές μονάδες 1,2,3,4 (σήμερα είναι οι εγκαταστάσεις του φυσικού αερίου) ισοπεδώνονται, οι μονάδες 5,6,7 μπαίνουν σε αδράνεια (σήμερα είναι κουφάρια) και το 1978 - 1979 κατασκευάζονται δύο νέες μονάδες. Μία Ιταλικής κατασκευής (ALSTOM) και μία Σοβιετικής κατασκευής.
Ο εκσυγχρονισμός συνεχίζεται και φτάνουμε στα 1997-2000 όπου οι νέες πια μονάδες λειτουργούν με φυσικό αέριο. Δαπανούνται τεράστια κονδύλια και «ο δράκος του Κερατσινίου», όπως ονομάστηκε το 1980, είναι ένα σύγχρονο ηλεκτροπαραγωγικό κέντρο.
Στη συνέχεια έρχονται τα χειρότερα: Χρηματιστήριο, Ανώνυμη Εταιρεία, η κατάργηση του μονοπωλίου της ΔΕΗ και άλλα τέτοια που ξεχαρβαλώνουν ότι με κόπο, αλλά και με αίμα ο ελληνικός λαός κατάφερε να κρατήσει ζωντανό.
Έτσι, αυτό που τότε οι Γερμανοί δεν κατάφεραν να καταστρέψουν, καταστρέφεται σήμερα με τις αδιέξοδες νεοφιλελεύθερες πολιτικές των μνημονίων. Το εργοστάσιο παραμένει εκτός λειτουργίας (γιατί δόθηκαν το 2000 τόσα χρήματα άραγε;).
Η ΔΕΗ ισοπεδώνεται και οι εργαζόμενοι σ΄ αυτή, όπως και όλοι οι εργαζόμενοι αυτής της χώρας, βλέπουν κάθε μέρα αυτό που εδώ και τόσα χρόνια οικοδομήθηκε με κόπους να σκορπά στα «εξ ων συνετέθη» ".
ΗΕΑΠ Ηλεκτρική Εταιρεία Αθηνών Περαιώς / Οι Μοναδες 1,2,3 και 4
HEAP Electric Company of Athens Perea / Units 1,2,3 and 4
Στρόβιλοι Μονάδων 5 και 6 / Turbines of Units 5 and 6
Στρόβιλος 7ης Μονάδας / 7th Unit Turbine
Οι παραπάνω φωτογραφίες προέρχονται από το ιστορικό αρχείο της ΔΕΗ
The above photos come from PPC historical archive
Στροβιλοστάσιο Μονάδων 5, 6 και 7 σήμερα / Turbine Unit 5, 6 and 7 today
Στρόβιλος 6ης Μονάδας σήμερα / Turbine of 6th Unit today
Στροφείο υψηλής πίεσης στροβίλου Νο 7 σήμερα / Turbine high pressure impeller No. 7 today
Πίνακας ελέγχου 7ης Μονάδας σήμερα / 7th Unit control panel today
Βρέθηκα λοιπόν εδώ «προχθές», 13 του Οκτώβρη του 2021, για τα 77 χρόνια εκείνης της μάχης για τη διάσωση του εργοστασίου. Τα ίδια κουφάρια χρόνια τώρα οξειδώνονται.
Ποιος θα νοιαστεί για τον Κούνουπα και τον Τοροσιάδη, για τον Μεγγίσογλου και τον Κοσμίδη, για τον Συρίγο και τον Γκιόρδα, για τον Παπάζογλου και τον Μαυρομάτη, για...;;;
Το μνημείο / The monument
Δημοσίευση / publication : 16.10.2021